
Η ξυλεία είναι το πιο δημοφιλές υλικό για τη δημιουργία στεγών στην Ελλάδα. Δεν είναι απαραίτητα το πιο οικονομικό ή γρήγορο υλικό, και σίγουρα δεν είναι το πιο οικολογικό, αλλά είναι τόσο κοντά στην παράδοσή μας, που σπάνια σκέφτεται κανείς να φτιάξει τη στέγη του αλλιώς.
Το κυριότερο στοιχείο μιας ξύλινης στέγης είναι τα ζευκτά, τα γνωστά σε όλους μας τριγωνικά πλαίσια που στην πραγματικότητα είναι ο φέρων ιστός της στέγης και εδράζεται στην πλάκα. Τα ζευκτά αποτελούνται από μικρότερα τμήματα συνδιασμένα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μεταφέρουν τα βάρη της στέγης στο κτίριο. Οι σχηματισμοί σε κάθε στέγη διαφέρουν όχι μόνο λόγω διαφορετικών τεχνοτροπιών, αλλά και γιατί σε κάθε κτίριο αντιστοιχεί διαφορετικό άνοιγμα που πρέπει να γεφυρωθεί. Αν παρατηρήσουμε λοιπόν τα ζευκτά μιας στέγης, βλέπουμε τη διαδρομή που ακολουθούν τα φορτία, για να φτάσουν στο κτίριο. Οι συνδέσεις των ζευκτών, παίζουν σημαντικό ρόλο στη μεταφορά των φορτίων στους κόμβους. Παλιότερα οι τεχνίτες «κούμπωναν» τα ξύλα μεταξύ τους, πράγμα που εξασθενεί τους κόμβους. Πλέον οι συνδέσεις γίνονται με συνδυασμούς μεταλλικών στοιχείων (πίροι, ήλοι, κομβοελάσματα κ.λ.π.).
Στις πλευρές των ζευκτών εφαρμόζεται το σανίδωμα ή πέτσωμα, ένα σανιδένιο «δάπεδο» πάνω στο οποίο δένονται τα κεραμίδια. Ενδιάμεσα τοποθετούνται οι απαραίτητες μονωτικές και στεγανωτικές στρώσεις, προσέχοντας ιδιαίτερα να αερίζεται σωστά η κατασκευή. Έτσι εξασφαλίζεται όχι μόνο η διάρκεια ζωής της στέγης, αλλά και η υγιεινή του κτιρίου.
Η ξυλεία που χρησιμοποιείται για τα ζευκτά απαιτείται να έχει αντοχή, για αυτό προέρχεται συνήθως από μαλακά ξύλα με σκληρό πυρήνα (πεύκο, έλατο) ή από σκληρά ξύλα (δρυς, άγριο πεύκο, καρυδιά). Τα πρότυπα DIN 4074,1052,1074 και 4074 κατατάσσουν τη δομική ξυλεία σε τρεις κατηγορίες, ως συνάρτηση της φέρουσας ικανότητας του ξύλου, τα ελαττώματά του, και της ηλικίας από τον κορμό από τον οποίο προέρχεται. Σε πρακτικό επίπεδο, δεν πρέπει να υπάρχουν ρόζοι και συστροφές στα ξύλα. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται τα ξύλα που δεν έχουν αναπτυχθεί ίσα ή έχουν βαθιές ρωγμές. Αυτά τα ελαττώματα, επηρεάζουν την αντοχή της ξυλείας, και την καθιστούν ακατάλληλη για φέρουσες κατασκευές. Ωστόσο λεπτές επιφανειακές ρωγμές που συμβαίνουν κατά την ξήρανση, δεν πρέπει να σας ανησυχούν.
Η αντοχή μιας ξύλινης στέγης στο χρόνο, εξαρτάται αρκετά από την προστασία του ξύλου από έντομα και μύκητες. Αυτό είναι κάτι που εξαρτάται από τη σωστή στεγάνωση και το διαρκή αερισμό της στέγης, που εμποδίζουν τη συσσώρευση υγρασίας. Ωστόσο η χρήση εμποτισμένης ξυλείας αυξάνει κατά πολύ το μέσο χρόνο ζωής μιας στέγης. Κοστίζει περίπου 10% πιο ακριβά από τη συμβατική και αρκετοί κατασκευαστές διατείνονται ότι διαρκεί πέντε φορές περισσότερο. Αν λοιπόν μια στέγη από απλή ξυλεία διαρκεί 30 χρόνια, μια στέγη από την ίδια ξυλεία εμποτισμένη υπό πίεση με βορικά άλατα διαρκεί 150 χρόνια! Παρά τις αμφιβολίες για την ασφάλεια των χημικών, αργά ή γρήγορα είναι απαραίτητα για τη συντήρηση του ξύλου γιατί συνήθως στα 20 χρόνια αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα σαθρά τμήματα. Για αυτές τις περιπτώσεις κυκλοφορούν αρκετά προϊόντα στην αγορά, αλλά υπάρχει διαφοροποίηση σε εντομοκτόνα (για προβλήματα όπως το σαράκι) και σε μυκητοκτόνα (για το σάπισμα). Για γενική πρόληψη υπάρχουν προϊόντα και με τις δύο ιδιότητες. Σε κάθε περίπτωση, κατά την αγορά πρέπει να διαπιστώνεται ότι πρόκειται για πιστοποιημένα προϊόντα και να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες χρήσης.
Στην περίπτωση των παραδοσιακών εμφανών στεγών η μορφολογία είναι περίπου η ίδια. Μια δομική διαφορά είναι ότι τα ζευκτά «πατάνε» στην τοιχοποιία, και δίνεται προσοχή στη μορφή της ξυλείας, όπου χρησιμοποιούνται κωνικά πριονισμένοι κορμοί για να εξασφαλίζεται το αισθητικό αποτέλεσμα του παραδοσιακού σπιτιού. Εδώ οι ρόζοι και οι ρωγμές αναδεικνύονται μέσα από ειδικές επεξεργασίες, ενώ ο εμποτισμός και το βερνίκωμα θεωρούνται απαραίτητα.
Μια ξύλινη στέγη μπορεί να κάνει ένα κτίριο να φαίνεται «σπίτι» και αυτό την καθιστά αναντικατάστατη όσο και αν προχωρά η τεχνολογία. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε, ότι το ξύλο είναι το δομικό υλικό με τη μεγαλύτερη ευαισθησία στο περιβάλλον και για αυτό απαιτεί προσοχή στη χρήση και συχνή συντήρηση.
Πηγή: www.4myhouse.gr