Το φυτό Tribulus terrestis  (τριβόλι, πεντάξυλο ή κολλιτσίδα) της Οικογένειας Zygophyllaceae,  είναι  πανάρχαιο έρπον ζιζάνιο των αγρών, το οποίο έχει εξαπλωθεί σε όλα τα εύκρατα και τροπικά κλίματα του πλανήτη χάρις στην ικανότητα των σπόρων του να ταξιδεύουν σε άλλες περιοχές, αφού γαντζώνονται πάνω σε οτιδήποτε ακουμπήσουν.
Οι αγκαθωτοί σπόροι του διαπερνούν με ευκολία ρούχα, παπούτσια, δέρμα, από όπου και η έκφραση "τριολίστηκε" ή "τριβολίστηκε". Στην Ελλάδα το βρίσκουμε σχεδόν παντού να αναπτύσσεται σαν χαλί στα μέρη που φυτρώνει, όμως λίγοι γνωρίζουμε τις πολλές και σπάνιες ιδιότητές του.

Το τριόλι ή τριβόλι ανθίζει κάθε χρόνο από Μάιο μέχρι Οκτώβριο. Ο καρπός του, ο οποίος αναπτύσσεται στη βάση των φύλλων είναι αγκαθωτός, επίπεδος, στρογγυλός και αποτελείται από 5 σπόρους.
 
Ο κάθε σπόρος φέρει τρία άνισα σκληρά αγκάθια απ’ όπου και το όνομά του. Τα αγκάθια του αυτά είναι με τέτοιο τρόπο δομημένα (ώστε πάντα κάποιο από αυτά να κοιτάζει προς τα πάνω)  και έγιναν έμπνευση για τους αρχαίους ώστε να κατασκευάσουν ένα ύπουλο όπλο που ήταν σιδερένια κατασκευή (καρφιά), με τέσσερις αιχμηρές καταλήξεις, που οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν τετράεδρον ή τρίβολον και οι Ρωμαίοι murex ferreus (σιδηρούς τρίβολος). Ήταν καταστροφή για το ιππικό των εχθρών... η πρώτη σαφής αναφορά χρήσεως αυτού του όπλου μας παραπέμπει στο 331 π.Χ., στην μάχη των Γαυγαμήλων, όπου ο στρατός του Δαρείου του 3ου έσπειρε με τριβόλους την περιοχή για να ανακόψει το ιππικό του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το βότανο αυτό που μας χάρισε η φύση δίνει λύση σε πολύ σοβαρά προβλήματα που έχουν σχέση με την σεξουαλική υγεία ανδρών και γυναικών.

Είναι ένα από τα καλύτερα φυσικά αφροδισιακά, που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες. Περιέχει, κυρίως στα φύλλα του, την στεροειδή σαπωνίνη Protodioscin, η οποία βρίσκεται και στα φυτά Trigonella και Dioscorea και αυξάνει τα επίπεδα ορμονών όπως η τεστοστερόνη και η DHEA (dehydroepiandrosterone)  .

Οι σχετικές φυτοχημικές έρευνες είχαν αρχικώς ξεκινήσει στην Βουλγαρία και Ρωσία και σήμερα, οι περισσότερες εργασίες επί του προκειμένου, προέρχονται κυρίως από την Κίνα, την Ινδία και τη Βουλγαρία .

Στους άνδρες: Προκαλεί  την έκκριση τεστοστερόνης αυξάνοντας τα επίπεδα της ωχρινοτρόπου ορμόνης, βοηθά στην σπερματογένεση αυξάνοντας τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, στην στυτική δυσλειτουργία την πρόωρη εκσπερμάτιση, και βελτιώνει τη λειτουργία του προστάτη και καταπολεμά την γυναικομαστία. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει ονομαστεί το φυσικό βιάγκρα.

Στις γυναίκες: Τονώνει την σεξουαλική διάθεση, βελτιώνει την αναπαραγωγική λειτουργία και την ωορρηξία, βοηθάει σε περιπτώσεις προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, στη ρύθμιση των ορμονών στην περίοδο στην εμμηνόπαυση, μειώνει τα ψυχοσωματικά προβλήματα που προκαλούνται από αυτή όπως: αϋπνία, υπερένταση, άσχημη διάθεση, πόνος στην κοιλιακή χώρα, υπερευαισθησία και υπεραιμία χωρίς προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πιέσεως.

Οι ιδιότητες του τριβολιού δεν σταματούν εδώ.
Έχει και αντικαταθλιπτικές, αντιυπερτασικές, χωνευτικές, αποτοξινοτικές,  βοηθά στη δόμηση των μυών , αυξάνει τη ζωτικότητα του οργανισμού, βοηθάει στην αντιμετώπιση παθήσεων που αφορούν στο ουροποιητικό σύστημα όπως η δυσουρία, ρυθμίζει την κυκλοφορία του αίματος, καθαρίζει τα νεφρά από πυοσφαίρια και αιμοσφαίρια,  βοηθάει σε περιπτώσεις υπερτάσεως .

Χρησιμοποιείται επίσης: σε περιπτώσεις ιλίγγου και πονοκεφάλων, νευρικών διαταραχών,  δυσκοιλιότητας, υψηλής χοληστερόλης,  κοινών κρυολογημάτων, του άσθματος, του βήχα, στην αποβολή του φλέγματος αλλά και σε δερματικές παθήσεις όπως: η ψωρίαση και ο έρπης αλλά και σε οφθαλμολογικά προβλήματα όπως η επιπεφυκίτις.
 Το τριβόλι πρέπει να αποφεύγεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς και από άτομα: με καρδιακά προβλήματα, έλκος στομάχου ή ηπατικές διαταραχές.

Παρατήρηση:
Όταν γίνεται συστηματική χρήση βοτάνων, πρέπει πάντα, να υπάρχει εποπτεία ειδικού ιατρού.

Το τριβόλι είναι βότανο με αγκαθωτούς σπόρους και ανθίζει κάθε χρόνο από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Το τριβόλι (Tribulus terrestis) έχει μακρά ιστορία χρήσης στην παραδοσιακή ιατρική και χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια (Ινδία για περισσότερο από 3.000 χρόνια) για τη θεραπεία σοβαρών και μη παθήσεων. Αν και η φαρμακοδυναμική του τριβολιού δεν έχει τεκμηριωθεί πλήρως σε ανθρώπους, θεωρείται ότι συμβάλει θετικά στην υγεία με την αύξηση των επιπέδων τεστοστερόνης μέσω της διέγερσης της πρόσθιας υπόφυσης.

Όπως όλα τα βότανα, έτσι και το τριβόλι περιέχει πολλά δραστικά συστατικά. Ωστόσο, οι στεροειδείς σαπωνίνες, αλκαλοειδή και φλαβονοειδή, όπως το Protodioscin, πιστεύεται σήμερα, ότι είναι το κύριο δραστικό θρεπτικό συστατικό που προέρχεται από το τριβόλι.
Το τριβόλι μπορεί να διαφέρει όσον αφορά τα δραστικά συστατικά του, από είδος σε είδος, ανάλογα με το κλίμα και τη γεωγραφική περιοχή. Όπως ακριβώς και με το κρασί που παράγεται από το ίδιο είδος του σταφυλιού, αλλά καλλιεργείται σε διάφορα μέρη του κόσμου… θα διαφέρει σημαντικά, έτσι και όλα τα είδη τριβολιού δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι ταυτόσημα.
Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις δραστικών συστατικών τριβολιού τείνουν να προέρχονται από την Τουρκία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Αντίθετα, τα δραστικά συστατικά του τριβολιού από την Ινδία, την Κίνα και το Βιετνάμ έχουν αναφερθεί σε σημαντικά χαμηλότερες συγκεντρώσεις.
Οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν το τριβόλι στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την αθλητική απόδοση, την υγεία τους όπως προβλήματα του καρδιαγγειακού (χοληστερίνη, αρτηριακή πίεση) και κυκλοφορικού συστήματος, πέτρες στα νεφρά, διαταραχές του δέρματος (ατοπική δερματίτιδα), πεπτικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα καθώς και σεξουαλικά θέματα (πρόωρη εκσπερμάτιση, στύση κ.α.).

Έρευνες
Περιορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το τριβόλι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της στηθάγχης και στην ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης. Υπάρχουν επίσης κάποιες μελέτες που αποδεικνύουν τα οφέλη του τριβολιού σε ορισμένα σεξουαλικά προβλήματα, στην αύξηση της τεστοστερόνης (αύξηση της ωχρινοτρόπου ορμόνης ή της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης) και σε άτομα που πάσχουν από στειρότητα.
Αποτελέσματα ερευνών έχουν δείξει ότι όντως το τριβόλι βοηθάει στην μείωση της χοληστερόλης, του σακχάρου του αίματος, της αρτηριακής πίεσης και του άγχους (αντικαταθλιπτικές επιδράσεις). Επίσης, έχει αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις (προστατεύει συκώτι και νεφρά), προστατεύει τα κύτταρα του δέρματος που εκτίθενται σε ακτινοβολία UVB, αυξάνει τη λίμπιντο (σεξουαλική επιθυμία) και τη στύση.
Τα αποτελέσματα των ερευνών όσον αφορά την μυϊκή ανάπτυξη και την αθλητική αντοχή είναι διφορούμενα. Για παράδειγμα την εποχή που Βούλγαροι αρσιβαρίστες ήταν οι παγκόσμιοι πρωταθλητές, κατανάλωναν συμπλήρωμα τριβολιού και σε ελέγχους αντι-ντόπινγκ βρέθηκε ότι γινόταν τη χρήση αναβολικών-ανδρογόνων στεροειδών, με αποτέλεσμα να αποκλειστούν 11 αρσιβαρίστες από τους Ολυμπιακούς αγώνες του Πεκίνου το 2008. Βέβαια, το πιθανότερο είναι να μην υπήρχαν μόνο συστατικά από το τριβόλι, αλλά να είχαν μολυνθεί με επιπλέον αναβολικές ουσίες.
Αρκετά εμπορικά σκευάσματα με τριβόλι υπόσχονται αύξηση της δύναμης και της μυϊκής μάζας, με άμεσα αποτελέσματα από 5 έως 28 ημέρες. Παρόλα αυτά, έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία σε παίκτες του ράγκμπι, μετά από λήψη συμπληρώματος τριβολιού, δεν παρατηρήθηκε καμία επιπλέον αύξηση της δύναμης και της μυϊκής μάζας. Παρόμοια έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική σε αθλητές αντίστασης (βάρη), μετά τη χορήγηση συμπληρώματος τριβολιού (8 εβδομάδων) δεν παρατηρήθηκε καμία αύξηση της μυϊκής μάζας και της δύναμης.

Τριβόλι συμπλήρωμα
Αναζητήστε εκχύλισμα τριβόλι σε συμπλήρωμα με ποσοστό άνω του 6% σε protodioscin και μεταξύ 40% και 45% σε σαπωνίνες συνολικά. Και πάλι, ιδανικό είναι το φυτό από το οποίο παρασκευάζεται το συμπλήρωμα, να προέρχεται από την Τουρκία, την Ελλάδα ή τη Βουλγαρία.

Τριβόλι δοσολογία
Λόγω των περιορισμένων ερευνών είναι δύσκολο να σαφηνιστεί η ασφαλής δοσολογία για το τριβόλι. Η κατάλληλη δόση για το τριβόλι εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία, η υγεία, και διάφορες άλλες παραμέτρους. Ακολουθείστε τις σχετικές οδηγίες στις ετικέτες των προϊόντων και συμβουλευτείτε το φαρμακοποιό ή το γιατρό σας ή άλλο επαγγελματία υγειονομικής περίθαλψης πριν από τη χρήση.
Επίσης, η ποιότητα και τα ενεργά συστατικά στα συμπληρώματα τριβολιού, μπορούν να διαφέρουν ανάλογα την κάθε εταιρία. Ωστόσο, ένα τυποποιημένο εκχύλισμα τριβόλι μπορεί να καταναλωθεί σε δόση των 85 έως 250 mg ημερησίως με τα γεύματα και θεωρείται ασφαλής. Τις ημέρες προπόνησης, μπορείτε να καταναλώνετε μια δόση όταν ξυπνάτε το πρωί, και άλλη μια δόση πριν από την προπόνηση. Τις ημέρες που δεν έχετε προπόνηση, καταναλώστε τη δεύτερη δόση το μεσημέρι.

Τριβόλι παρενέργειες
Η λήψη τριβολιού ως συμπλήρωμα διατροφής για ένα σύντομο χρονικό διάστημα είναι ασφαλής, με την προϋπόθεση ότι είστε υγιείς και δεν είστε έγκυος ή θηλάζετε. Οι παρενέργειες από το τριβόλι περιλαμβάνουν δυσκολία στον ύπνο και ακανόνιστες περιόδους. Εργαστηριακές δοκιμές σε πειραματόζωα συνδέουν το τριβόλι με προβλήματα στην ανάπτυξη του εμβρύου. Για αυτό το λόγο, να μην λαμβάνετε τριβόλι εάν είστε έγκυος ή θηλάζετε. Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχουν ορισμένες αρνητικές ενδείξεις ανάμεσα στο τριβόλι και προβλήματα του προστάτη (καλοήθη υπερτροφία του προστάτη ή καρκίνο του προστάτη).
Η κατανάλωση των αγκαθιών που καλύπτουν το καρπό του τριβολιού δεν θεωρείται ασφαλής, διότι έχουν υπάρξει αναφορές σοβαρών παθήσεων των πνευμόνων που συνδέονται με την κατανάλωσή τους.

Τριβόλι αλληλεπιδράσεις- ανεπιθύμητες ενέργειες
Δεν φαίνεται να υπάρχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ του τριβολιού και άλλα τρόφιμα, βότανα και συμπληρώματα διατροφής.
Το τριβόλι μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα. Μπορεί να αυξήσει την επίδραση ορισμένων αντιυπερτασικών και καρδιαγγειακών φαρμάκων, όπως: βήτα-αποκλειστές, διγοξίνη, αναστολείς των διαύλων ασβεστίου και διουρητικά.
Εάν λαμβάνετε διαβητικά φάρμακα, το τριβόλι ίσως να μειώσει το σάκχαρο του αίματος σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα. Σε περίπτωση χειρουργικής επέμβασης, θα πρέπει να διακοπεί η λήψη του τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία. Μπορεί επίσης να αυξήσει την επίδραση που έχουν τα στεροειδή στο σώμα σας.

Το διαβάσαμε στο geoponoikozanis.blogspot.gr