Το νερό είναι δώρο της φύσης που μοιάζει να γίνεται όλο και πιο σπάνιο (και πιο ακριβό) καθώς οι αλλαγές στο κλίμα φέρνουν θερμότερα και ξηρότερα καλοκαίρια σε αρκετά μέρη το κόσμου. Συγχρόνως, οι πιέσεις της ζήτησης νερού στην περιοχή της Μεσογείου αυξάνονται σταθερά λόγω αύξησης των πληθυσμών, αλλαγών στον τρόπο ζωής (π.χ. πισίνες, πλυντήρια πιάτων κλπ) και εισβολής επισκεπτών και παραθεριστών κατά τους μήνες ξηρασίας. Σε μερικές περιοχές ήδη ισχύουν κανονισμοί που περιορίζουν το πότισμα των κήπων, επιβάλλοντας πρόστιμα για υπερβολική χρήση, και σίγουρα στο μέλλον ανάλογα μέτρα θα θεσπιστούν και σε άλλες περιοχές. Οι γεωτρήσεις εμφανίζονται σαν εύκολη λύση που παρέχει άφθονο νερό – όμως τα υπόγεια αποθέματα από τα οποία αντλούν νερό έχουν δημιουργηθεί ύστερα από χιλιάδες χρόνια αποθήκευσης και δεν είναι ανεξάντλητα. Μάλιστα σε μερικές περιοχές της Μεσογείου η επίμονη άντληση αρδευτικού νερού έχει οδηγήσει στην διείσδυση θαλασσινού νερού με αποτέλεσμα τα αποθέματα να γίνονται γλυφά. Έτσι, όλοι όσοι ασχολούνται με την κηπουρική σε περιοχές με μεσογειακό κλίμα, άσχετα αν το νερό τους προέρχεται από γεώτρηση ή δημόσιο δίκτυο, πρέπει να συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την ανάγκη αποφυγής σπάταλης χρήσης.

Η σοφή χρήση του νερού κάνει έναν κήπο όπου κάθε σταγόνα μετράει. Χρησιμοποιεί κατάλληλες τεχνικές άρδευσης και κηπουρικής που συντείνουν στον περιορισμό της κατανάλωσης νερού. Πάνω απ' όλα, κάνει χρήση φυτών από μεσογειακά κλίματα που έχουν περιορισμένες απαιτήσεις νερού.

Καταργείστε το γκαζόν.

Τα γκαζόν ευθύνονται για την ψηλότερη κατανάλωση νερού στον κήπο. ΄Εχει υπολογιστεί ότι για να διατηρηθεί ένα γκαζόν πράσινο και ζωηρό σε μεσογειακό κλίμα απαιτούνται περίπου 1.000 λίτρα νερό κατά τετραγωνικό μέτρο κάθε καλοκαίρι. Το γκαζόν μπορείτε να το αντικαταστήσετε με πλακόστρωτο ή χαλίκι. Και τα δύο ταιριάζουν σε μεσογειακούς κήπους και συγχρόνως παρέχουν μια στεγνή επιφάνεια ως καθιστικό ή και «τραπεζαρία» για τις χειμωνιάτικες λιακάδες. Άλλη εναλλακτική λύση είναι το λιβάδι με άγρια βλάστηση – γεμάτο πολύχρωμα τοπικά εποχιακά λουλούδια από φθινόπωρο μέχρι χειμώνα, και μετά, καθαρισμένο τελείως απ’ τα ξερά, λείο και γυμνό, να ξεκουράζει το μάτι το καλοκαίρι. Στη θέση του γκαζόν μπορεί επίσης να φυτευτεί ένα «χαλί» εδαφοκάλυψης με χαμηλά έρποντα φυτά όπως το Dichondra repens, το Phyla nodiflora, ή μερικά είδη Achillea. Πρέπει, βέβαια, να έχετε υπόψη σας ότι αυτά θα χρειάζονται λίγο πότισμα, ότι μερικά από αυτά δεν αντέχουν το πάτημα, και σίγουρα δε θα είναι στις μεγάλες ομορφιές τους το κατακαλόκαιρο. Αν δεν σας κάνει καρδιά να καταργήσετε τελείως το γκαζόν σας, τουλάχιστον μπορείτε να περιορίσετε την επιφάνειά του.

Επιλέξτε τα κατάλληλα φυτά

Διαλέξτε φυτά ιθαγενή της περιοχής σας, ή άλλων περιοχών με μεσογειακό κλίμα, γιατί είναι προσαρμοσμένα στην θερινή επιβίωση χωρίς ή με ελάχιστο νερό. π.χ. κίστους (λαδανιές), δεντρολίβανα, διάφορες σάλβιες, λεβάντες και τεύκρια. Έχετε μεγάλα περιθώρια εκλογής γιατί υπάρχουν χιλιάδες τέτοια φυτά – δέντρα, θάμνοι, αναρριχώμενα, υπόθαμνοι (μεταξύ τους πολλά αρωματικά βότανα), βολβοί, εποχιακά χειμωνιάτικα και ανοιξιάτικα, και μερικά ποώδη πολυετή.

Οργανώστε τα φυτά σας

Στον κήπο οργανώστε τα φυτά σας κατά ομάδες ανάλογα με τις ποτιστικές τους ανάγκες. Δεν έχει νόημα να βάλετε ένα είδος που χρειάζεται συνέχεια νερό δίπλα σε ένα που μπορεί άνετα να βγάλει το καλοκαίρι χωρίς νερό και να ποτίζετε και τα δύο μαζί.

Χρησιμοποιείστε γλάστρες

Τα φυτά που χρειάζονται πολύ νερό βάλτε τα σε γλάστρες, ίσως κοντά στο σπίτι. Αν χρησιμοποιείτε *γκρίζο νερό (δείτε παρακάτω), μπορείτε να κατευθύνετε την παροχή σ’ ένα ειδικό παρτέρι με πολύχρωμα υποτροπικά και εποχιακά φυτά κοντά στο σπίτι.

Εμποδίστε την εξάτμιση

Η εξάτμιση νερού από την επιφάνεια του χώματος οδηγεί σε μεγάλη απώλεια υγρασίας – εμποδίστε την καλύπτοντας το γυμνό χώμα ανάμεσα στα φυτά σας με ένα στρώμα 10 εκ. χαλίκι ή βοτσαλάκι. Αυτό συγχρόνως θα αποθαρρύνει και τα ζιζάνια. Κάποιο οργανικό εδαφοκάλυμμα (mulch) – αλεσμένα κλαδιά και άλλα φυτικά προϊόντα καθαρισμού του κήπου – σε στρώμα 20εκ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα μέρη του κήπου που ποτίζονται τακτικά, τον λαχανόκηπο π.χ. Δεν είναι όμως κατάλληλο για φυτά ανθεκτικά στην ξηρασία.

Πληροφορηθείτε

Μάθετε πώς να ποτίζετε τον κήπο σας ελαχιστοποιώντας τη σπατάλη, ώστε κάθε σταγόνα νερού να φτάνει στις ρίζες του φυτού.

*«Γκρίζο» λέγεται το νερό που ανακυκλώνεται ύστερα από οικιακή χρήση σε νεροχύτες, μπάνια και ντους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον κήπο, εφ’ όσον έχει γίνει χρήση «βιολογικών» καθαριστικών χωρίς δυνατά χημικά απορρυπαντικά, σαπούνια και λευκαντικά. Το γκρίζο νερό δεν μπορεί να αποθηκευθεί γιατί σε λίγο θα αρχίσει να μυρίζει άσχημα, εκτός αν εγκαταστήσετε ειδικό σύστημα φιλτραρίσματος. Εναλλακτική λύση είναι ο βιολογικός καθαρισμός του γκρίζου νερού.

Πηγή: mediterraneangardensocietygreece.org