Η καλλιέργεια της μπάμιας

Η μπάμια είναι αγγειόσπερμο, ποώδες, ετήσιο φυτό, ανήκει δε, στο γένος Ιβίσκος (Hibiscus) και στην οικογένεια των Μαλαχοειδών (Malvaceae). Η επίσημη ονομασία ττου είδους είναι Hibiscus esculaentus. Η ονομασία της, μπάμια, προέρχεται από την αραβική λέξη μπαμάι, γεγονός που υπονοεί ότι το φυτό έφτασε στη χώρα μας μέσω των Αράβων. Η καταγωγή της είναι από την Αφρική και σήμερα καλλιεργείται σε όλες τις τροπικές και εύκρατες περιοχές για τον ομώνυμο καρπό της.
Ο βλαστός της φτάνει τα 2 μέτρα ύψος, τα φύλλα της είναι σε σχήμα καρδιάς, με μακριούς μίσχους και έχουν 3-5 λοβούς. Τα άνθη της έχουν κίτρινο χρώμα, ενώ το κέντρο τους είναι σκούρο κόκκινο. Οι καρποί του φυτού είναι οι μπάμιες.
Ο καρπός είναι μακρύς, τριχωτός, με γωνίες και μήκος από 5-15 εκατοστά και τρώγεται μόνο όταν είναι άγουρος. Το τοίχωμα του καρπού είναι σαρκώδες και βλεννώδες, ενώ, όταν ωριμάσει, ο καρπός γίνεται ξυλώδης.
Τύποι καλλιέργειας
Υπάρχουν δύο τύποι καλλιέργειας της μπάμιας, η ποτιστική και η ξερική. Οι ξερικές μπάμιες χρειάζονται ελάχιστο πότισμα και είναι οι πιο νόστιμες, αλλά δίνουν σαφώς μικρότερη παραγωγή. Αν το έδαφος της ξερικής καλλιέργειας είναι αργιλώδες, τότε πρέπει να το οργώνουμε καλά το φθινόπωρο για να συγκρατήσει υγρασία από τις βροχοπτώσεις. Για τις ποτιστικές καλλιέργειες τα εδάφη πρέπει να μην είναι αλατούχα ή πολύ υγρά.
Η μπάμια ευδοκιμεί σε καλοδουλεμένα και δροσερά εδάφη. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με σπορά και στην Ελλάδα σπέρνεται μέσα Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Η συγκομιδή γίνεται δύο μήνες αργότερα και συνεχίζεται μέχρι και το μήνα Αύγουστο. Κατά το μάζεμα χρειάζεται να φοράτε οπωσδήποτε γάντια, γιατί το φυτό προκαλεί έντονη φαγούρα και ερεθισμό, παρόμοιο με αυτόν της τσουκνίδας.
Ποικιλίες μπάμιας
Οι ντόπιες ποικιλίες μπάμιας στην Ελλάδα είναι οι Μπογιατίου, Μπ-35, Πυλαίας, Λασιθίου, Κιλκίς, Βελούδο και Λειβαδιάς.
Καλλιεργούνται και κάποιες ξένες ποικιλίες όπως οι Perkins Spineless, White Velvet, Perkin’s Mamoth, Dwarf Green Long Pod και η ινδική Pusa Sawani. Οι ξένες ποικιλίες δεν προτιμούνται ιδιαίτερα από τους Έλληνες καθώς παράγουν μεγάλους καρπούς. Αυτό όμως μπορεί να είναι και πλεονέκτημα. Στην χώρα μας καλλιεργούνται 27.000 στρέμματα περίπου και η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 25.000 τόνους. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής καταναλώνεται εγχώρια.
Η ανάπτυξη της μπάμιας, όπως και άλλων φυτών, επηρεάζεται από τη διάρκεια της ημέρας και της ηλιοφάνειας. Η μπάμια χρειάζεται πολύ ηλιακό φως, αλλιώς το λίγο φως της ημέρας προκαλεί πρώιμη ανθοφορία και μειώνει το μέγεθος των καρπών. Υπάρχουν πάντως και κάποιες ποικιλίες που είναι ουδέτερες στην ηλιακή έκθεση. Επίσης είναι σημαντικό να μην υπάρχει μεγάλη υγρασία στο περιβάλλον (προτιμότερη είναι μια υγρασία της τάξης του 70% –75%). Σε περιόδους και περιοχές με μεγάλη βροχόπτωση, η ποιότητα της μπάμιας είναι χαμηλότερη, γιατί το φυτό προσβάλλεται από σοβαρές ασθένειες στο φύλλωμα του.
Πολλαπλασιασμός
Η μπάμια πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Για κάθε στρέμμα απαιτούνται 2,5 με 3 κιλά σπόρου. Σε καλές συνθήκες, χρειάζονται τέσσερες μέρες με μια βδομάδα για να βλαστήσουν. Κάποιες ποικιλίες δεν επιτρέπουν τη γρήγορη βλάστηση, γιατί έχουν ένα σκληρό περίβλημα που την εμποδίζει. Για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, εμβαπτίζουμε τους σπόρους σε νερό για 24 ώρες και στη συνέχεια τους σπέρνουμε σε ζεστό έδαφος. Εναλλακτικά, μπορούμε να βάλουμε τους σπόρους σε χλιαρό νερό ή σε χλιαρή κοπριά για 24 ώρες.
Μπορούμε επίσης να καλλιεργήσουμε τους σπόρους σε σπορείο, πριν τους μεταφυτέψουμε στο χωράφι ή στον κήπο μας. Οι καλύτεροι μήνες για σπορά μπάμιας είναι ο Απρίλιος και ο Μάιος. Αυτή την εποχή το έδαφος είναι αρκετά ζεστό. Πριν τη σπορά, προετοιμάζουμε το έδαφος με άροτρο, ένα δύο φρεζαρίσματα ή τσαπίσματα και αναμειγνύουμε την οργανική ύλη (κομπόστ).
Στη συνέχεια φυτεύουμε τους σπόρους σε βάθος 2–4 εκατοστών. Όταν οι σπόροι βλαστήσουν και τα φυτά φτάσουν σε 5 με 10 εκατοστά ύψος, τα αραιώνουμε ώστε να μείνουν 1–2 φυτά ανά 25–30 εκατοστά. Για να βγάλουμε τα φυτά που περισσεύουν, μπορεί να χρειαστεί ελαφρύ σκάλισμα.
Η απόσταση ανάμεσα στα φυτά πρέπει να είναι 20–25 εκατοστά και ανάμεσα στις γραμμές 45–50 εκατοστά. Στις ξερικές καλλιέργειες οι αποστάσεις είναι συνήθως μικρότερες ανάμεσα στα φυτά, ανά 10–15 εκατοστά.
Εποχή σποράς - Θερμοκρασία βλάστησης
Φυτεύουμε την άνοιξη όταν οι θερμοκρασίες είναι 18-32 C.
Προτεινόμενη εποχή σποράς για υπαίθρια καλλιέργεια:
Μάιος
Βάθος φύτευσης
1.5-2.5 εκατοστά. Μουσκεύουμε τους σπόρους για 3-4 ώρες πριν την σπορά. Ημέρες βλάστησης: 5-10
Μεταφύτευση
Ανάλογα την ποικιλία και της συνθήκες ανάπτυξης συνήθως 30-35 ημέρες μετά. Μπορούμε να κάνουμε και άμεση σπορά χωρίς μεταφύτευση.
Ωρίμανση
50-60 ημέρες μετά την μεταφύτευση ανάλογα με την ποικιλία και τη θερμοκρασία.
Πως τρώγονται
Οι μπάμιες τρώγονται μαγειρεμένες, σκέτες ή με κρέας, γίνονται κονσέρβες ή τουρσί με πίκλες. Πριν μαγειρευτούν συνηθίζεται να μουλιάζονται σε ξύδι και νερό, προκειμένου να μην έχουν βλεννώδη υφή όταν τρώγονται.
Στις ΗΠΑ συνηθίζεται να τρώγονται και τηγανιτές ή σε ένα είδος "σούπας" με κρέας και μπάμιες που ονομάζεται "gumbo", ενώ σε μερικές χώρες τα σπόρια χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του καφέ. Στις χώρες της ανατολής τα παλιά χρόνια χρησιμοποιούσαν τα φύλλα και τους άγουρους καρπούς για κατάπλασμα κατά του πόνου.
Σας προτείνουμε νόστιμες και γρήγορες συνταγές:
Δημοφιλέστερα Άρθρα
- Τα πιό όμορφα λουλούδια του καλοκαιριού!
- Πως να φτιάξετε τα δικά σας αποξηραμένα φρούτα
- Γαρύφαλλο, το "άνθος του Διός", καλλιέργεια και ιδιότητες
- Πώς καλλιεργούμε το καρπούζι;
- Σπαθόλαδο: πώς το φτιάχνουμε
- Tροφές κατά του πονοκεφάλου
- Η ιδέα του βραχόκηπου
- Φυτέψτε Λουσίντουμ Βιβούρνο για όμορφη μπορντούρα
- Πως φτιάχνουμε λιαστές ντομάτες
- Λαχανόκηπος σε γλάστρες
Αυτό το γνωρίζατε;
-
Χριστουγεννιάτικα εναλλακτικά στολίδια
Χριστούγεννα...αλλά οικονομικά και οικολογικά!Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι τα Χριστούγεννα πέραν από νέες αγορές μπορούμε να δημιουργήσουμε όμορφα στολίδια...
-
Και το γάλα σε αναμονή
Ένα γάλα περιμένει πλέον, σε όλα τα μικρά καταστήματα διατροφής και φούρνους της Κοζάνης, όσους δεν μπορούν να...
-
Γιατί σπάμε το ρόδι την πρωτοχρονιά!
για υγεία και ευημερία...Ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία, φορώντας όλοι κάτι καινούργιο για μία νέα...
-
Στην Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου κυριακάτικες εκδηλώσεις με δωρεάν φαγητό και ποτό
Εκδηλώσεις με δωρεάν φαγητό, ποτό, ζωντανή μουσική και χορούς, διοργανώνει η Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου την Κυριακή 24 Μαΐου 2015,...
Καλοκαιρινός κήπος
Ο κήπος μας το καλοκαίρι
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο ελληνικός κήπος είναι στις δόξες του στα μέσα του καλοκαιριού. Αντίθετα, είναι μάλλον θλιβερός, κουρασμένος...
διαβάστε αναλυτικά »
Ζώα και κήπος
Χελιδόνια: οι καλοκαιρινοί φτερωτοί μας φίλοι
Όταν βλέπουμε τα χελιδόνια, καταλαβαίνουμε ότι ήρθε το καλοκαίρι και όταν φεύγουν έρχεται το φθινόπωρο! Τί γνωρίζουμε όμως, γι αυτά; Τι τρώνε;Μικρά έντομα...
διαβάστε αναλυτικά »
Κατασκευές κήπου για παιδιά
Κηπουρική για τα παιδιά
Κηπουρική για παιδιά: καλλιεργώντας το μέλλον! Ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους κατανόησης βασικών εννοιών της ζωής από τα παιδιά είναι η εισαγωγή...
διαβάστε αναλυτικά »
Δημιουργία φράκτη
Η περίφραξη στον κήπο μας
Σιδερένια κάγκελα, τσιμεντένιες ή πέτρινες μάντρες, απλό σύρμα περίφραξης και ξύλινα καφασωτά, κάγκελα και φράχτες, οι πιο συνηθισμένες επιλογές για να οριοθετήσετε...
διαβάστε αναλυτικά »
Αυτό το γνωρίζατε;
Στάχτη στα φυτά !
Ένα είδος «φυσικής» διατροφής των φυτών είναι η στάχτη. Αυτή την εποχή (χειμώνας), υπάρχει στην εξοχή σε αφθονία. Από ξυλόσομπες, τζάκια αλλά...
διαβάστε αναλυτικά »
Η κηπουρική ανά μήνα
Μάιος, τι μπορώ να φυτέψω;
ΚηπευτικάΣπείρετε απευθείας στον κήπο σας ή στις γλάστρες σας σπόρους λαχανικών. Η εποχή αυτή είναι κατάλληλη για όλα τα λαχανικά καλοκαιρινής συγκομιδής,...
διαβάστε αναλυτικά »
Φυτά εσωτερικού χώρου
Τα πιο όμορφα φυτά για μέσα στο σπίτι
Τα φυτά εσωτερικού χώρου βλέπουμε να εξελίσσονται σε μια από τις πιο ισχυρές τάσεις στην εσωτερική διακόσμηση. Πρασινίζουν και ομορφαίνουν τον χώρο,...
διαβάστε αναλυτικά »
Αυτό το γνωρίζατε;
Οι αλλεργίες της άνοιξης: τα κύρια αλλεργιογόνα
Η αλλεργία είναι η αντίδραση του οργανισμού σε κάποιες ουσίες, τα λεγόμενα αλλεργιογόνα. Τα αλλεργιογόνα είναι χημικές ενώσεις που εισέρχονται στο ανθρώπινο...
διαβάστε αναλυτικά »