Αλεξανδρινό, Αστέρι της Βηθλεέμ ή Ποϊνσέτια, με επιστημονικό όνομα Euphorbia pulcherrima (Ευφορβία η κομψότατη) είναι το φυτό, από το οποίο φτιάχνεται το στεφάνι με φύλλα κόκκινα και πράσινα και με λίγα κίτρινα ή άλλα και που αποτελεί βασικό μέρος του στολισμού κατά τις εορτές των Χριστουγέννων με διάφορες χρήσεις, είτε να κρέμεται έξω από την εξώπορτα ή πάνω από το τζάκι, είτε να φέρεται οριζόντια με κεριά και να στολίζει το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Σχεδόν σε όλη την Ευρώπη σήμερα η επίδειξή του θεωρείται ως έναρξη των εορτών αυτών.

Ιστορία εθίμου.

Το έθιμο αυτό προέρχεται από τις ΗΠΑ όταν πριν 200 περίπου χρόνια ο πρώτος πρέσβης της Αμερικής στο Μεξικό Joel Poinsett έφερε το φυτό αυτό μαζί του από τη νότια Αμερική κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Έτσι σιγά σιγά το Αλεξανδρινό θεωρήθηκε ως το «κλασσικό» φυτό των Χριστουγέννων. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας συνηθίζεται η κατασκευή στεφάνων από πολύ παλιά σε ανάμνηση αρχαίων εορτών.

Η κατασκευή σαν αστέρι τοποθετείται κυρίως στη κορυφή του Χριστουγεννιάτικου δένδρου. Επίσης ως Αστέρι της Βηθλεέμ συνήθως φέρεται στον ψηλότερο ιστό των πλοίων αλλά τελευταία και σε κτίρια, είτε αυτοφωτιζόμενο είτε όχι.

Οι Γάλλοι τα Αλεξανδριανά τα ονομάζουν «Etoiles de Noel».

Χωρίς καμία αμφιβολία είναι από τα ομορφότερα και τα διασημότερα Χριστουγεννιάτικα λουλούδια. Αλλά γιατί να μην το χαρείτε και μετά τις γιορτές; Αν και η κυρίαρχη πεποίθηση είναι ότι το Αλεξανδρινό είναι φυτό για μία μόνο χρονιά, η αλήθεια είναι ότι με την κατάλληλη φροντίδα μπορεί να ζήσει και να ανθίζει για αρκετά χρόνια.

Οι ποϊνσέττιες είναι χαρακτηριστικές από το χρώμα των φύλλων που τριγυρίζουν τα μικροσκοπικά της λουλουδάκια στο κέντρο, φύλλα που συνήθως είναι κόκκινα, αλλά και λευκά ή ροζ. Το ύψος τους ξεκινά από τα 15 εκατοστά και μπορούν εύκολα να ξεπεράσουν το ένα μέτρο κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες. 

Φροντίδα

Μετά το τέλος της «ανθοφορίας» κλαδέψτε το φυτό φτάνοντάς το περίπου στο μισό του ύψος ή υπολογίστε να αφήσετε 5 περίπου εκατοστά πάνω από τις μεγάλες διακλαδώσεις των κορμών.  Όταν κόβετε τα φύλλα ή κάποιο κλαδί της θα δείτε ένα άσπρο πηκτό υγρό, που μοιάζει με αυτό που βγάζουν οι παπαρούνες όταν τις κόβουμε.  Προσέχετε να πλένετε καλά τα χέρια σας γιατί αυτό το υγρό υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σας προκαλέσει φαγούρα.
Αν μέχρι τώρα είχατε τη γλάστρα μέσα στο σπίτι σας βγάλτε την στο μπαλκόνι έτσι ώστε να διατηρηθεί σε χαμηλότερη θερμοκρασία από αυτήν του σπιτιού σας.  Μία μέση θερμοκρασία 12-15 βαθμών Κελσίου είναι ιδανική.  Ελαττώστε το πότισμα στο ελάχιστο, περίπου 1 φορά στις 15 ημέρες με λίγο νερό, όμως ακόμα κι αν δεν ποτίσετε καθόλου η υγρασία της ατμόσφαιρας το χειμώνα είναι αρκετή για να συντηρήσει το φυτό.

Μετά από λίγο καιρό θα δείτε μάτια στους κορμούς και θα αρχίσουν να εμφανίζονται νέα φυλλαράκια και κλαδάκια.  Αν σκοπεύετε να αλλάξετε γλάστρα κάντε το σε αυτή τη φάση προσέχοντας να μην ενοχλήσετε τις ρίζες περισσότερο από όσο χρειάζεται.  Αρχίστε να ποτίζετε το ίδιο συχνά με τα υπόλοιπα φυτά σας και χρησιμοποιείστε ένα υγρό λίπασμα κάθε 15-20 ημέρες περίπου.  Όταν ο καιρός αρχίσει να ζεσταίνει, το Αλεξανδρινό θα σας αποζημιώσει για την έξτρα φροντίδα με το πλούσιο φύλλωμά του το οποίο θα διατηρηθεί μέχρι την εποχή της «ανθοφορίας» του.

Κρατήστε τη γλάστρα στο μπαλκόνι σας, σε φωτεινό σημείο αλλά τις πολύ ζεστές ημέρες κρατήστε το μακριά από τις ακτίνες του ήλιου και ποτίζετέ το όταν βλέπετε τα φύλλα του να αρχίσουν να γέρνουν προς τα κάτω. Το καλοκαίρι, η ποϊνσέττια χρειάζεται αρκετό νερό και τις πολύ ζεστές ημέρες ίσως χρειαστεί να την ποτίζετε καθημερινά. Το χώμα της θα πρέπει να έχει πολύ καλή αποστράγγιση και φροντίστε πάντα να αδειάζετε το νερό που λιμνάζει στο πιατάκι της γλάστρας για να μην σαπίζουν οι ρίζες του φυτού.

Για να ανθίσει και πάλι το φυτό σας, χρειάζεται απόλυτο σκοτάδι για περίπου 14 ώρες καθημερινά για 2 ολόκληρους μήνες.  Αν το σκοτάδι είναι λιγότερο, το φυτό θα ανθίσει έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή την άνοιξη αλλά για να έχετε ένα κατακόκκινο Αλεξανδρινό τα Χριστούγεννα αρχίστε να καλύπτετε το φυτό σας 2 μήνες πριν.  Να έχετε υπόψη σας ότι τα φυτώρια ακολουθούν ειδικές τεχνικές για να φέρουν τα φυτά σε ανθοφορία ακριβώς τα Χριστούγεννα, αφήστε λοιπόν τη φύση να πάρει το δρόμο της και μην απογοητευτείτε αν το δικό σας Αλεξανδρινό ανθίσει τον Μάρτιο.

Να ελέγχετε συχνά το φυτό σας για έντομα όπως τα κοκκοειδή που σπάνια την προσβάλλουν αλλά αν αυτό συμβεί το φυτό σας κινδυνεύει. Ειδικά αν έχετε στο μπαλκόνι σας σεφλέρες που συχνά προσβάλλονται από κοκκοειδή, φροντίστε να τοποθετήσετε την ποϊνσέττια αρκετά μακριά από αυτές.

Γνωρίζετε τον θρύλο της Ποϊνσέττιας;

Μια χαριτωμένη ιστορία μιλάει για για την Πεπίτα, ένα φτωχό κοριτσάκι από το Μεξικό που δεν είχε δώρο να προσφέρει στο νεογέννητο Χριστό σύμφωνα με το έθιμο των καθολικών την παραμονή των Χριστουγέννων. Καθώς η Πεπίτα πήγαινε σιγοπερπατώντας στο παρεκκλήσι με τον ξάδελφό της τον Πέντρο, η καρδιά της ήταν γεμάτη στεναχώρια παρά χαρά.

"Είμαι σίγουρος, Πεπίτα, ακόμη και το πιο ταπεινό δώρο, αν το προσφέρεις μέσα από την καρδιά σου, θα είναι ευπρόσδεκτο από τον Χριστό", είπε ο Πέντρο παρηγορητικά.

Μη γνωρίζοντας τι άλλο να κάνει, η Πεπίτα γονάτισε στην άκρη του δρόμου και μάζεψε μια χούφτα κοινά αγριόχορτα, σχηματίζοντας ένα μικρό μπουκέτο. Βλέποντας το τραχύ μάτσο των αγριόχορτων αισθάνθηκε περισσότερο στεναχωρημένη και ντροπιασμένη όσο ποτέ άλλοτε για την μηδαμινότητα της προσφοράς της. Έπνιξε ένα δάκρυ καθώς έμπαινε στο μικρό παρεκκλήσι του χωριού.
Καθώς πλησίασε το προσκύνημα, θυμήθηκε τα καλοσυνάτα λόγια του Πέντρο: "Ακόμη και το πιο ταπεινό δώρο, αν το προσφέρεις μέσα από την καρδιά σου, θα είναι ευπρόσδεκτο από τον Χριστό". Άφησε το πνεύμα της να ανυψωθεί καθώς γονάτισε για να προσφέρει το μπουκέτο της, ακουμπώντας το μπροστά στην αναπαράσταση, της σκηνής της γέννησης.

Ξαφνικά, από το μπουκέτο με τα αγριόχορτα ξεπήδησαν λαμπερά κατακόκκινα λουλούδια, και όλοι όσοι τα είδαν ήταν βέβαιοι ότι βρέθηκαν μάρτυρες ενός Χριστουγεννιάτικου θαύματος που έγινε μπροστά στα μάτια τους.
Από εκείνη την ημέρα και μετά τα λαμπερά κόκκινα λουλούδια ήταν γνωστά σαν τα λουλούδια της Άγιας Νύχτας (Flores de Noche Buena) επειδή ανθίζουν κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια της Χριστουγεννιάτικης περιόδου.
Σήμερα, η κοινή ονομασία αυτού του λουλουδιού είναι Ποϊνσέττια!

Φτιάξτε ένα διακοσμητικό Αλεξανδρινό από χαρτί

Χρησιμοποιείστε πράσινο κόκκινο και κίτρινο χαρτόνι κανσόν (canson) ή γυαλιστερά χαρτόνια όπως ασημόχαρτο, χρυσόχαρτο κτλ.

Αυτό που έχετε να κάνετε είναι να εκτυπώσετε το επισυναπτόμενο πατρόν κάνοντας κλικ κάτω στον αντίστοιχο σύνδεσμο. Με τη βοήθεια του πατρόν και ενός ψαλιδιού ή κοπιδιού, κόψτε τα χαρτόνια σας και με κόλλα κολλήστε τα διαφορετικού μεγέθους «πέταλα» (ξεκινώντας από το μεγάλο και καταλήγοντας στο πιο μικρό) ώστε να σχηματιστεί το αλεξανδρινό.

Αν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε κόλλα τότε τρυπήστε με διπλόκαρφο όλα τα φύλλα του αλεξανδρινού μαζί (στη μέση), ανοίξτε τα σκέλη του διπλόκαρφου και το λουλούδι σας είναι έτοιμο.

Με δύο λόγια:

Συστηματική ταξινόμηση

Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
 
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
 
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
 
Τάξη: Ευφορβιώδη (Euphorbiales)
 
Οικογένεια: Ευφορβιοειδή (Euphorbiaceae)
 
Γένος: Ευφορβία (Euphorbia)
 
Είδος: E. pulcherrima

Διώνυμο: Ευφορβία η κομψότατη (Euphorbia pulcherrima), Willd. ex Klotzsch