Η ερυθραία ή κενταύριο είναι μικρό, ετήσιο ή διετές χορτάρι. Ο μίσχος αυξάνεται μέχρι 30 cm, διακλαδισμένος αρκετά στην κορυφή όπου πλαισιώνεται από μια τούφα μικρών, φύλλων. Τα πολυάριθμα ρόδινα ή κόκκινα λουλούδια προκύπτουν σε έναν τελικό κορυφαίο ρόδακα. Ευνοείται στις υγρές, σκιερές τοποθεσίες, τα κράσπεδα και τα λιβάδια. Τα φύλλα του είναι αντίθετα. Μίσχοι και φύλλα είναι άτριχα.
Συλλογή
Κατά τη διάρκεια της περιόδου άνθισης, από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο.
Χρησιμοποιούμενα μέρη
Είναι οι ανθισμένες κορυφές, και εναέρια μέρη του φυτού: Τα φύλλα, τα στελέχη και τα άνθη ( herba centaurii ), τα οποία πρέπει να μαζεύονται τον Ιούλιο, κατά την πλήρη ανθοφορία του φυτού, να ξεραίνονται αμέσως και να διπλώνονται μέσα σε χαρτιά, για να διατηρούνται το χρώμα και οι ιδιότητες τους. Χρησιμοποιείται το φυτό (οι ανθισμένες του κορυφές σε μορφή τσαγιού (10: 1000).
Δεν είναι δύσκολη η καλλιέργεια του από σπόρο σε έδαφος μέτρια γόνιμο και μέτρια υγρό. Η ερυθραία έχει πικρή γεύση και είναι τονωτική, ορεκτική, χολαιρετική και χωνευτική.
Ιδιότητες
Η ερυθραία ήταν βασικό αντιπυρετικό. Είναι ακόμη καθαριστικό των αερίων της κοιλιάς, αντιαναιμικό, αντισκορβουτικό και πολύ αποτελεσματικό για τις καούρες. Είναι τονωτικό το τσάι του φυτού. Κατά των οδυνηρών έμμηνων και ευεργετικό στο συκώτι, και καθαρτικό. Πριν να ανακαλυφθεί τό κινίνο χρησιμοποιούσαν το φυτό αυτό ως αντιπυρετικό. Είναι στομαχικό στις περιπτώσεις δυσπεψίας και ορεκτικό και ακόμη καθαριστικό των αερίων της κοιλίας. Έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη ως άνθελμινθικό και κατά του άτονου αρθριτισμού και των πόνων της κοιλιάς των αρθριτικών.
Ως κατάπλασμα χρησιμοποιείται στα άτονα έλκη τα χοιραδικά και τα σκορβουτικά. Ως εκχύλισμα (1-2 γραμ.). Σε μορφή σκόνης (1-4 γραμ.) για στομαχικό, 10 -15 γρ. ως αντιπυρετικό. Χρησιμοποιείται ακόμη ό χυμός του (30 - 50 γρ.) γίνεται δε και κρασί, μπίρα και βάμμα. Το αφέψημα του χρησιμοποιείται εξωτερικά ως λοσιόν για εντριβές. Πρέπει να αποφεύγονται οι μεγάλες δόσεις γιατί προκαλούν δυσάρεστα αποτελέσματα (στομαχόπονους, εμετούς, και διάρροια). Η πικρή ουσία του φυτού είναι το δραστικό συστατικό του. Περιέχει έκτος αυτής, την «έρυθροκενταυρίνη» (ουσία μη αζωτούχο). Η πικρή δράση του υποκινεί τις χωνευτικές εκκρίσεις. Η έκκριση του γαστρικού χυμού αυξάνεται μόλις ενεργεί το χορτάρι στις βλεννώδεις μεμβράνες του στόματος. Υποκινεί επίσης το συμπαθητικό σύστημα και την κυκλοφορία, και έχει μια τονωτική επίδραση στην κυκλοφορία του αίματος. Στην Ευρώπη, η Ερυθραία χρησιμοποιείται στην αναιμία και σε ασθένειες του ήπατος και των χοληδόχων κύστεων. Είναι ήπιο καθαρτικό και όταν λαμβάνεται μετά από τα γεύματα, είναι μια άριστη θεραπεία για την καούρα. Όπως πολλά από τα πικρά τονωτικά, είναι αποτελεσματικό στη μείωση του πυρετού και έχει χρησιμοποιηθεί πετυχημένα ως υποκατάστατο κινίνης στο παρελθόν. Η έρευνα έχει δείξει ότι αυτή η δράση οφείλεται εν μέρει στα όξινα φαινολικά συστατικά του.
Έχει χρησιμοποιηθεί ως ανθελμινθική, καθώς και κατά του άτονου αρθριτισμού και των πόνων της κοιλιάς, των αρθριτικών, των ρευματισμών και της ποδάγρας. Ο Γερμανός βοτανολόγος S. Kneipp συνιστούσε την ερυθραία για τη μελαγχολία ενώ στην Αίγυπτο χρησιμοποιείται εναντίον της υπέρτασης και της πέτρας των νεφρών. Η ερυθραία χρησιμοποιείται ακόμη για τις παθήσεις του συκωτιού και της χοληδόχου κύστης.
Παρενέργειες από τη χρήση του βοτάνου
Πρέπει να αποφεύγονται οι μεγάλες δόσεις, γιατί προκαλούν στομαχόπονους, εμετούς και διάρροια.
Διαβάστε επίσης: Θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων
Πηγή:www.phyto.gr, www.diaita-express.com, Φωτογραφία: ftiaksemenia.blogspot.com
