Τα πιο δημοφιλή υδρόβια φυτά είναι χωρίς αμφιβολία τα νούφαρα. Τα νούφαρα έχουν μαγέψει τον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια, γοητεύοντας ακόμα και τους αρχαιότερους πολιτισμούς. Αυτή η μυστηριώδης αναδυόμενη ομορφιά τα οδήγησε να βρουν το δρόμο τους από τους κήπους των ανακτόρων και των μεγάλων πάρκων, στον κήπο του σπιτιού μας.

Τα νούφαρα φαίνονται ντελικάτα, αλλά μην αφήνετε εξωτική αύρα τους να σας ξεγελάσει. Αυτά τα λουλούδια είναι τόσο ανθεκτικά όσο και όμορφα. Αντέχουν σχεδόν σε οποιοδήποτε περιβάλλον.

Τα νούφαρα μπορούν να καλλιεργούν σε ένα ενυδρείο, μια στέρνα ή σε λίμνες οποιουδήποτε μεγέθους. Αναπτύσσονται από ριζώματα φυτεμένα σε γλάστρες κάτω από το νερό αναδύοντας μίσχους με στρόγγυλα φύλλα και άνθη σε σχήμα αστεριού που επιπλέουν στην επιφάνεια. Έχουν μεγάλα κυκλικά φύλλα και υπέροχα λουλούδια που προσθέτουν χρώματα στη λίμνη όπως, λευκό, κίτρινο, ροζ, κόκκινο και λιλά. Υπάρχουν δύο τύποι νούφαρων. Οι ανθεκτικές ποικιλίες και οι τροπικές ποικιλίες.

Οι ανθεκτικές ποικιλίες μπορούν να καλλιεργηθούν σαν πολυετή και να ξεχειμωνιάσουν στη λίμνη σας. Οι ανθεκτικές ποικιλίες νούφαρων είναι αξιόπιστες και εύκολες να φυτευτούν – μια καλή επιλογή για τον αρχάριο. Ανθίζουν το πρωί και κλείνουν μετά το ηλιοβασίλεμα, διαρκούν τρεις ή τέσσερις ημέρες πριν να βυθιστούν κάτω από την επιφάνεια. Τα λουλούδια εμφανίζονται από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο, ανθίζουν σε όλα τα χρώματα εκτός από τα μπλε και μοβ. Τα ανθεκτικά νούφαρα κοιμούνται (μένουν αδρανή) το χειμώνα και μπορούν να μείνουν μέσα στο νερό ή να αποθηκευτούν. Οι ανθεκτικές ποικιλίες προτιμούν τα ηλιόλουστα σημεία της λίμνης και επίσης προτιμούν ήσυχα νερά γι’ αυτό καλό είναι να τις φυτεύετε μακριά από σιντριβάνια και καταρράκτες. Αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται με ριζώματα και ευδοκιμούν όταν φυτεύονται κάτω από την επιφάνεια του νερού σε βάθος από 40 μέχρι 100 cm. Αρχίζουν να ανθοφορούν από τα μέσα του Μάη μέχρι τις πρώτες φθινοπωρινές παγωνιές.

Οι τροπικές ποικιλίες δεν είναι ανθεκτικές στο κρύο και θα παγώσουν εντελώς με την πρώτη σκληρή παγωνιά. Οι τροπικές ποικιλίες είτε καλλιεργούνται σαν ετήσιες είτε διατηρούνται σε προστατευμένο περιβάλλον από πλευράς θερμοκρασίας και σκληρών καιρικών συνθηκών.  Οι τροπικές ποικιλίες προτιμούν ρηχά νερά μέχρι 30 cm. και ευδοκιμούν καλύτερα σε ζεστές λίμνες και τοποθεσίες. Οι τροπικές ποικιλίες ανθίζουν την μέρα και τη νύχτα. Τα τροπικά νούφαρα, που ανθίζουν σε πιο εξωτικά χρώματα, χρειάζονται λίγο περισσότερη φροντίδα, αλλά είναι αξίζει τον κόπο να ασχοληθείτε μαζί τους. Τα λουλούδια τους είναι μεγαλύτερα και πιο παραγωγικά. Οι ποικιλίες που ανθίζουν τη νύχτα έχουν ζωντανά, σχεδόν ηλεκτρικά χρώματα. Τα τροπική νούφαρα απαιτούν θερμοκρασία του νερού πάνω από 22 βαθμούς C, και τα ριζώματά τους πρέπει να ξεφυτεύονται από τη λίμνη το χειμώνα.

Νούφαρα για να φυτέψετε στη λίμνη σας μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο. Συνήθως είναι διαθέσιμα σαν ριζώματα για φύτευση, συσκευασμένα σε καλάθια φύτευσης μαζί με όλα τα απαραίτητα για να τα φυτέψετε σωστά.

Αν έχετε υπομονή μπορείτε να καλλιεργήσετε τα δικά σας νούφαρα ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες.

Φυτέψτε τα νούφαρα σε μια μεγάλη γλάστρα φαρδιά και ρηχή προτού τα τοποθετήσετε στη λιμνούλα. Το ρίζωμα του νούφαρου μοιάζει με το ρίζωμα τις ίριδας και αναπτύσσεται οριζόντια. Χρησιμοποιήστε πλαστική γλάστρα για να μην αλλοιωθεί από το νερό. Η γλάστρα πρέπει να έχει τρύπες στον πάτο και στα πλαϊνά για να κυκλοφορεί το νερό μέσα της.  Αν η γλάστρα έχει μεγάλες τρύπες αποστράγγισης απλώστε μια λινάτσα μέσα στο δοχείο για να συγκρατεί το χώμα. Αν το χώμα ξεχειλίζει  από τις τρύπες αποστράγγισης μέσα στην λίμνη μπορεί να θολώσει το νερό της.

Γεμίστε τη γλάστρα με βαρύ χώμα – χώμα κήπου, λούνι (λάσπη κοίτης) ή αργιλώδες, λασπώδες χώμα (πχ κοκκινόχωμα). Αφήστε 6-10 cm κενό στο πάνω μέρος της γλάστρας. Μη χρησιμοποιείτε ελαφρύ φυτόχωμα σαν αυτό που χρησιμοποιείτε για τις μεταφυτεύσεις στις γλάστρες σας. Τέτοια χώματα περιέχουν υλικά που επιπλέουν στο νερό και θα κάνουν χάλια την λιμνούλα σας. Αποφύγετε χώματα που περιέχουν τύρφη και περλίτη για τον ίδιο λόγο.

Αφαιρέστε από το ρίζωμα τα παλιά φύλλα και κλαδιά και τις παλιές σαρκώδεις ρίζες. Αφήστε μόνο τα φύλλα και τα μάτια που μόλις άρχισαν να ξεπετάγονται και τις νεότερες λεπτές ρίζες. Τοποθετήστε το ρίζωμα σε γωνία 45 μοιρών στο χώμα της γλάστρας. Συνιστάται να φυτέψετε το ρίζωμα κοντά στη μια πλευρά της γλάστρας και όχι στο κέντρο της. Το ρίζωμα συνήθως έχει ένα μάτι ή μία παραφυάδα που είναι το σημείο από το οποίο ξεκινάει να αναπτύσσεται το νούφαρο. Αυτό το μάτι θα πρέπει να κοιτάει προς τα πάνω και να μην είναι σκεπασμένο με χώμα.

Αν έχετε λίπασμα σε κόκκους ή ταμπλέτες, τοποθετήστε 1-2 ταμπλέτες στο χώμα για να βοηθήσετε το φυτό στο ξεκίνημά του. Πιέστε τις ταμπλέτες στο χώμα πριν φυτέψετε.

Όταν φυτευτεί το ρίζωμα σκεπάστε το χώμα της γλάστρας με χαλίκι και λίγες μεγάλες πέτρες. Αυτό θα βοηθήσει να κρατηθεί το χώμα γύρω από το φυτό και να μην παρασυρθεί από το νερό. Και πάλι το μάτι του ριζώματος πρέπει να μείνει ακάλυπτο.

– Αφού το νούφαρο έχει φυτευτεί είναι έτοιμο να τοποθετηθεί στη λίμνη. Ποτίστε την γλάστρα καλά προτού την τοποθετήσετε στη λίμνη. Τοποθετήστε το δοχείο μέσα στη λίμνη, λοξά σε γωνία για να φεύγει ο αέρας.

Τοποθετήστε πέτρες ή άδειες γλάστρες με χαλίκι στον πάτο της λίμνης και τοποθετήστε επάνω τους την γλάστρα σας αν το νούφαρο που έχετε είναι από αυτά που θέλουν ρηχά νερά. Έτσι θα διορθώσετε το βάθος τους και την απόσταση τους από την επιφάνεια. Επειδή τα ανθεκτικά νούφαρα φυτεύονται σε μεγαλύτερο βάθος από τα τροπικά χρειάζονται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να βγουν τα φυτά τους στη επιφάνεια και να ανθίσουν. Για να επιταχύνετε αυτή την διαδικασία μπορείτε να τα φυτέψετε κι αυτά ρηχότερα όπως τις τροπικές ποικιλίες. Όταν αρχίσουν οι βλαστοί να αναπτύσσονται μετακινείστε τα φυτά σε μεγαλύτερο βάθος. Όταν τα νούφαρα φτάσουν στην επιφάνεια του νερού και απλώσουν τα φύλλα τους τότε σε λίγο καιρό θα ανθίσουν κιόλας.

Πώς θα ξεχειμωνιάσετε τα ανθεκτικά νούφαρα.

Πώς θα ξεχειμωνιάσετε τα ανθεκτικά νούφαρα Ξεκινήστε να ετοιμάζετε τα ανθεκτικά σας νούφαρα για ξεχειμώνιασμα, αφαιρώντας όλα τα νεκρά και ετοιμοθάνατα φύλλα τους Αν η λίμνη πιάνει πάγο ή αν αποστραγγίζεται για τον χειμώνα, αφαιρέστε το νούφαρο μαζί με το δοχείο. Αποθηκεύστε ολόκληρο το δοχείο κρατώντας το δροσερό και υγρό σε μια πλαστική σακούλα. Εάν δεν μπορείτε να αποθηκεύσετε ολόκληρο το δοχείο, αφαιρέστε και καθαρίστε τα ριζώματα που έχουν φυτρώσει και φυλάξτε τα σε τύρφη σε θερμοκρασία 5 έως 10 βαθμούς C.

Αν η λίμνη σας δεν πιάνει πάγο, μην αφαιρείτε το δοχείο. Απλώς μετακινήσετε το στο βαθύτερο σημείο της λίμνης, όπου το νερό δεν παγώνει.

Την άνοιξη επαναφέρετε το δοχείο στο κατάλληλο βάθος στη λίμνη. Αν έχετε ξεθάψει και αποθηκεύσει τα ριζώματα, τώρα θα πρέπει να τα ξαναφυτέψετε από την αρχή σαν αν ήταν νέα φυτά.

Πώς να διαχωρίσετε τα ριζώματα από τα νούφαρα
Αν και η άνοιξη είναι η ευκολότερη περίοδος για να διαχωρίσετε τα ριζώματα από τα ανθεκτικά νούφαρα σας, ωστόσο αυτά μπορούν να διαχωριστούν οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξής τους. Μετά από ένα-δυο χρόνια τα νούφαρά σας δεν θα χωράνε στη γλάστρα τους και θα πρέπει να διαχωριστούν και να ξαναφυτευτούν. Αυτή η είναι η καταλληλότερη στιγμή να δημιουργήσετε λίγα παραπάνω φυτά-νούφαρα για τη λίμνη σας και ίσως και για τους φίλους σας.

Αφαιρέστε τη γλάστρα από το νούφαρο. Με ένα λάστιχο ποτίσματος ξεπλύνετε απαλά το χώμα για να εμφανιστεί και απλωθεί το ριζικό σύστημα.

Εξετάστε το ρίζωμα. Θα δείτε την παλαιότερη βλάστηση από την μία άκρη και την νεότερη (μάτια, φύλλα, ρίζες) από την άλλη. Μπορείτε απλά να σπάσετε και να πετάξετε ένα μεγάλο μέρος από το παλιό τμήμα του ριζώματος. Νεαρά φυτρωμένα «μάτια» μπορεί να έχουν σχηματιστεί κατά μήκος του ριζώματος. Αυτά μπορούν να αποκοπούν και να φυτευτούν σε γλάστρες.

Χρησιμοποιώντας ένα μαχαίρι, περικόψτε το ρίζωμα μέχρι το τμήμα βλάστησης του φυτού. Οι μικρότερες ποικιλίες, μπορούν να κοπούν σε μήκος δύο εκατοστά. Οι μεγαλύτερες ποικιλίες, χρειάζονται ρίζωμα 12-15 εκατοστών. Πολλοί επαγγελματίες καλλιεργητές κόβουν όλες τις ρίζες εκτός από τις αναδυόμενες νέες (λευκές) ρίζες. Κόψτε όλα τα νέα βλαστάρια και τα παλιά φύλλα. Αυτό βοηθά στο να υπάρχει ισομερής κατανομή της ενέργειας σε όλα τα μέρη του νέου φυτού. Το φυτό πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο για να αναπτύξει πρώτα νέο ριζικό σύστημα και όχι για να κάνει φύλλα και λουλούδια.

Φυτέψτε το διαχωρισμένο ρίζωμα ακολουθώντας την ίδια διαδικασία φύτευσης όπως όταν φυτεύετε ένα νέο ρίζωμα.

Μιχάλης Πολίτης

Το διαβάσαμε στο noikokyra.gr