Στα κολοκυθάκια, όπως στο αγγούρι, στο πεπόνι, στη μελιτζάνα και στην πιπεριά, πρώτα ωριμάζει ο καρπός και μετά τα σπόρια τους. Επομένως σε αυτά τα φυτά, ο καρπός, όταν συλλεχθεί για σπόρο, θα έχει πλέον ξεπεράσει την φάση που τρώγεται. Άρα δυστυχώς σε αυτά τα φυτά πρέπει να θυσιάσουμε λίγους καρπούς που κανονικά θα τρώγαμε, να ωριμάσουν περισσότερο, ώστε να κρατήσουμε σπόρο. Γι' αυτό τον λόγο είναι σοφό από αυτά τα φυτά να φυτέψουμε ένα παραπάνω, που θα αφιερωθεί για την παραγωγή σπόρου, ειδικά για τα κολοκυθάκια που συνήθως το φυτό δίνει όλη τη δύναμή του σε έναν καρπό και ενδεχομένως να μη κάνει δεύτερο, αν αφήσουμε τον πρώτο για σπόρο.

Αντίθετα, τα σπόρια της κολοκύθας, του καρπουζιού και της ντομάτας ωριμάζουν μαζί με τον καρπό τους. Έτσι από αυτά τα φυτά ευτυχώς μπορούμε να κρατήσουμε σπόρο από τους καρπούς που θα μαζέψουμε να φάμε.

Στα κολοκυθάκια θα κόψουμε πρώιμους τους πρώτους 2-3 καρπούς (για να τα φάμε) που θα εμφανιστούν στο φυτό, τον επόμενο θα τον αφήσουμε να ωριμάσει για σπόρο, έτσι θα βεβαιωθούμε ότι το φυτό έχει ριζώσει καλά για να μας κάνει δυνατό καρπό με δυνατούς σπόρους. Θα καταλάβουμε ότι ο καρπός είναι έτοιμος, όταν σταματήσει πλέον να φουσκώνει, θα έχει σκληρύνει η φλούδα του και θα έχει αλλάξει το χρώμα του. Ανάλογα με την ποικιλία, μπορεί από σκούρο πράσινο να γίνει λευκό ή από ανοιχτό πράσινο να γίνει πορτοκαλί ή κίτρινο. Η ιδεώδης στιγμή να συλλέξουμε τα σπόρια του είναι όταν έχει ξεπεραστεί η ωρίμανση του καρπού και αρχίζει η αποσύνθεσή του πλέον. Επομένως θα αφήσουμε τον καρπό στο φυτό να ωριμάσει, μέχρι να παρατηρήσουμε τα πρώτα σημάδια σαπίσματος. Στη συνέχεια θα τον ανοίξουμε για να καθαρίσουμε τους σπόρους, πριν μας χαλάσουν. Θα τα αφήσουμε να κάτσουν για μια ώρα σε λίγο νερό με ξύδι και θα τα τρίψουμε για να καθαρίσουμε τα υπολείμματα του κολοκυθιού καθώς τα ξεπλένουμε αρκετές φόρες με καθαρό νερό.

Θα αφήσουμε τα σπόρια να στεγνώσουν σε ένα καλά αεριζόμενο χώρο που το βλέπει ο πρωινός και ο απογευματινός ήλιος, μόνο για 5-7 μέρες. Μόλις στεγνώσουν καλά, μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε σε βαζάκια ή ζελατίνες που κλείνουν αεροστεγώς, με λίγο ρύζι για προφύλαξη από την υγρασία. Δεν θα ξεχάσουμε να γράψουμε σε μια ετικέτα το όνομα της ποικιλίας του κολοκυθιού μας, αν το γνωρίζουμε, ή θα του δώσουμε ένα όνομα και θα γράψουμε την ημερομηνία που τα αποθηκεύσαμε, για να θυμόμαστε τι σπόρους φυλάξαμε. Μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε σε ένα δροσερό και σκοτεινό σημείο για 1-2 χρόνια ή στο ψυγείο (αν είμαστε βέβαιοι ότι δεν μπαίνει υγρασία στο σκεύος αποθήκευσης) για 3-5 χρόνια.

Στην κολοκύθα τα πράγματα είναι πιο απλά, διότι όσο παραπάνω αφήσουμε τον καρπό στο φυτό, τόσο παραπάνω θα νοστιμίσει και δεν θα χαλάσει, καθώς η κολοκύθα έχει την ιδιότητα να διατηρείται στον χρόνο χωρίς να σαπίζει, στις σωστές συνθήκες. Επίσης όσο περισσότερο αφήσουμε τον καρπό στο φυτό, θα είναι πιο δυνατά και τα σπόρια του καρπού, γιατί θα ωριμάσουν περισσότερο. Συνήθως μαζεύουμε τις χειμερινές κολοκύθες για σπόρο πριν από τις πρώτες παγωνιές, που το φυτό δεν αντέχει και τελειώνει ο κύκλος του. Μπορούμε να φυλάξουμε τον καρπό όπως είναι σε ένα σκοτεινό και δροσερό σημείο αν θα χρησιμοποιήσουμε τα σπόρια του, τον επόμενο χρόνο. Αλλιώς, μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε όπως αναφέραμε στο κολοκυθάκι, αν θέλουμε να τα διατηρήσουμε για περισσότερο καιρό ή θέλουμε να χαρίσουμε λίγα σπόρια σε έναν φίλο ή γείτονα.

Πηγή:.bostanistas.gr