Ας δούμε πώς μπορούμε να διαμορφώσουμε το κατάλληλο μικροκλίμα στον κήπο μας. Κάθε κήπος, εκτός από ένας διαμορφωμένος εξωτερικός χώρος που ικανοποιεί τις αισθητικές και χρηστικές μας ανάγκες, είναι σύνθεση φυτών που «ενσωματώνεται» σε ένα δεδομένο κλιματικό περιβάλλον. Κάθε περιοχή έχει τα δικά της κλιματικά χαρακτηριστικά και για να φτιάξουμε έναν οικολογικό κήπο πρέπει να τα λαμβάνουμε υπόψη στο σχεδιασμό του.

Ο κήπος, όμως, είναι ένας περιορισμένος χώρος που μπορεί να έχει το δικό του μικροκλίμα, ή ακόμη και επιμέρους μικροκλίματα στις διάφορες περιοχές του. Το μικροκλίμα είναι μια τοπική ατμοσφαιρική ζώνη που διαφέρει από αυτήν της γύρω περιοχής.

Ο όρος μικροκλίμα μπορεί να αναφέρεται σε ένα τμήμα ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων, άλλα και πολλών στρεμμάτων. Οι επιρροές του στον κήπο είναι σημαντικές και καθορίζουν τις επιλογές μας όσον αφορά τα φυτά και την χωροταξία. Γνωρίζοντας τους παράγοντες που επηρεάζουν το μικροκλίμα μπορούμε να επέμβουμε σε αυτό και να το διαμορφώσουμε κατάλληλα.

Οι κύριοι παράγοντες

Προσανατολισμός του κήπου:
Το πρώτο πράγμα που είναι σημαντικό να γνωρίζουμε είναι ο προσανατολισμός και αυτό γιατί το μικροκλίμα επηρεάζεται κυρίως από την πορεία του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας ανάλογα και με την εποχή. Αυτό χρειάζεται πολλή παρατήρηση και ίσως μία πυξίδα! Οι περιοχές με βόρεια έκθεση έχουν συνήθως σκιά όλο τον χρόνο και έτσι το έδαφος εκεί να είναι πιο υγρό.

Τα σημεία με βορινή έκθεση είναι τα τελευταία που θερμαίνονται την άνοιξη και τα πρώτα που ψυχραίνουν το φθινόπωρο. Παρόλα αυτά η βορινή έκθεση προσφέρει περισσότερη δροσιά το καλοκαίρι.

Η νότια πλευρά αντίθετα λαμβάνει περισσότερο ήλιο και είναι θερμότερη με αποτέλεσμα το χώμα εκεί να είναι πιο στεγνό. Την άνοιξη είναι το πρώτο σημείο όπου θα ανέβει η θερμοκρασία και γι' αυτό τα φυτά που τοποθετούνται σε αυτή την πλευρά θα ανθίσουν γρηγορότερα.

Η ανατολική πλευρά του κήπου έχει ήλιο όλο τον χρόνο κατά τις πρωινές ώρες, ενώ το απόγευμα τους καλοκαιρινούς μήνες είναι αναλογικά πιο δροσερή. Στην ανατολική πλευρά το έδαφος συνήθως παραμένει υγρό.

Η δυτική πλευρά έχει σκιά τις πρωινές ώρες και ήλιο τις απογευματινές.

Τοπογραφία του κήπου:
Οι υψομετρικές διαφορές και τα πρανή στον κήπο παίζουν σημαντικό ρόλο. Ένα πρανές με νότιο προσανατολισμό θα δέχεται πολύ περισσότερο ήλιο από ότι ένα με βόρειο. Αν ο κήπος είναι σε πλαγιά διαμορφώνονται σημειακά ιδιαίτερες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και αέρα.
Καθώς ο ζεστός αέρας ανεβαίνει προς τα πάνω, ο κρύος μπορεί να παγιδευτεί στο χαμηλό σημείο μιας πλαγιάς και να δημιουργεί σημεία επιρρεπή στον παγετό. Αυτό κυρίως συμβαίνει όταν ο κρύος αέρας παγιδεύεται από γύρω τοίχους ή φράχτες. Παράλληλα στα σημεία αυτά καταλήγει το νερό και τα θρεπτικά συστατικά του πρανούς λόγω της απορροής.

Σκληρά υλικά:
Υλικά όπως το μπετόν, το χαλίκι και οι πλάκες που χρησιμοποιούνται στους τοίχους ή στα μονοπάτια, απορροφούν τη θερμότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας και την εκλύουν όταν ή θερμοκρασία είναι χαμηλότερη το βράδυ.
Τα σκουρόχρωμα υλικά απορροφούν περισσότερη θερμότητα, ενώ τα ανοιχτόχρωμα αντανακλούν περισσότερο το φως. Έτσι, όσο πιο πολλά σκληρά υλικά προσθέτουμε, τόσο περισσότερο ανεβαίνει η μέση θερμοκρασία του κήπου.

Υγρό στοιχείο:
Το υγρό στοιχείο στον κήπο απορροφά τη θερμότητα, αλλά δροσίζει παράλληλα τον κήπο μέσω της εξάτμισης. Για παράδειγμα, πάνω από μια μικρή λίμνη ο ζεστός αέρας που κυκλοφορεί θα δροσιστεί, με αποτέλεσμα η δροσιά να επεκταθεί και γύρω από αυτήν.

Η δημιουργία του μικροκλίματος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες που αν τους εντοπίσουμε και τους κατανοήσουμε μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ευαίσθητο και οικολογικό τοπίο. Ακόμη, γνωρίζοντας το μικροκλίμα του κήπου μας μπορούμε να επέμβουμε σε αυτό και να δημιουργήσουμε ένα πιο ευχάριστο περιβάλλον!

Το βασικό μας εργαλείο για τη βελτίωση του μικροκλίματος είναι η σωστή επιλογή των φυτών. Με κατάλληλη φύτευση δένδρων αειθαλών ή φυλλοβόλων, μπορούμε να φιλτράρουμε τους κρύους ή ζεστούς ανέμους. Για παράδειγμα στην πλευρά των κρύων - κυρίως βορινών - ανέμων κατά τους χειμερινούς μήνες καλό είναι να τοποθετούμε ψηλή και αειθαλή βλάστηση. Στην νότια πλευρά χρειαζόμαστε προστασία από τον ήλιο κατά τους θερινούς μήνες, άλλα και πλήρη εκμετάλλευση του κατά τους χειμερινούς. Η καλύτερη επιλογή για αυτά τα σημεία είναι η ψηλή φυλλοβόλα βλάστηση.

Καλό είναι να χρησιμοποιούμε φυτά που είναι κατάλληλα για το κλίμα της περιοχής. Όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε φυτά με πιο ιδιαίτερες «κλιματικές απαιτήσεις» καλό είναι να τους εξασφαλίζουμε αυτά που χρειάζονται, όπως για παράδειγμα προστασία από τους κρύους ανέμους μέσα σε ένα πιο προστατευμένο περιβάλλον. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στοιχεία του κήπου όπως φράχτες και τοίχους προς όφελος των φυτών μας.

Με την ίδια λογική μπορούμε να επιλέξουμε ποια σημεία είναι τα πιο κατάλληλα για τους χώρους που καθόμαστε, ανάλογα με την ώρα και την περίοδο της χρήσης τους. Αν ο χώρος βρίσκεται σε ένα προκαθορισμένο σημείο που δεν είναι το βέλτιστο, μπορούμε με φυτεύσεις ή κατασκευές να το προστατέψουμε.

Ακόμη, με μια διαμόρφωση υψομετρικών επιπέδων, μπορούμε να μειώσουμε τα κρυφά σημεία που δημιουργούν τα πρανή μέσα στον κήπο. Για παράδειγμα, οι τοίχοι αντιστήριξης μπορούν να δημιουργήσουν μια πιο ομοιόμορφη κατανομή υγρασίας και θερμοκρασίας σε μια πλαγιά. Τέλος, ανάλογα τις συνθήκες που επιθυμούμε να έχει ο κήπος μας, επιλέγουμε τα στοιχεία, υλικά και τις αποχρώσεις τους.

Πηγή: design-district.gr